نشر الکترونیکی کتاب و حقوق مالکیت فکری: راهکارهایی برای ناشران سازمان‌های دولتی، خصوصی، پژوهشی و دانشگاهی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

مرکز آموزش عالی کشاورزی امام خمینی

چکیده

سازمان‌های مشمول قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات موظف‌اند به‌تدریج ذخایر اطلاعاتی خود را در مدت سه سال، به قالب رقومی تبدیل کنند و با رعایت قوانین و مقررات و در سطوح مختلف جامعه در دسترس کاربران قرار دهند. نتیجه آشکار این قانون برای سازمان‌هایی مثل سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و نیز دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های دولتی روشن است. نشر الکترونیکی محتوا، هزینه‌ها را کاهش داده و کم‌وکیف دسترسی به اطلاعات برای ناشران خصوصی و دولتی را نیز ارتقا خواهد داد. اما حقوق مالکیت فکری و حقوق نسخه‌برداری (یا کپی‌رایت) از موانع و چالش‌های بزرگ در بازنشر الکترونیکی آثار است. به همین دلیل، نمی‌توان بخش زیادی از کتاب‌های ناشران خصوصی و دولتی را در قالب الکترونیکی منتشر کرد. زیرا بازنشر الکترونیکی محتواها به توافقی تازه یا افزودن بندهایی به قراردادهای قبلی نیازمند است که اغلب پیش‌بینی نشده‌اند؛ مثل اجازه تغییر شکل انتشار از چاپی به انواع قالب‌های الکترونیکی (ازجمله کتاب صوتی) و قرارداد با افراد و نهادهای ثالث (مانند کتابراه و فیدیبو). همچنین، مسائل فنی و حقوقی مرتبط با امنیت داده‌ها و اطلاعات، حقوق پدیدآورندگان و مصرف‌کنندگان نیز مطرح است. در این مقاله تلاش شده است تا به مشکلات حقوقی مرتبط با عوامل و نهادهای نشر (محققان، نویسندگان، مترجمان، ویراستاران، ناشران خصوصی و دولتی، سازمان‌های آموزشی و پژوهشی، کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی، واسطه‌های الکترونیکی، افراد و نهادهای قانونی) با تأکید بر کتاب‌های الکترونیکی اشاره شود.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 آبان 1401
  • تاریخ بازنگری: 17 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 06 اردیبهشت 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار