راهبردهای زراعی، اصلاحی و فناوری‌های هوشمند برای کاهش اثرات تنش خشکی در گیاهان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

محقق پسادکتری اگروتکنولوژی، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

بیش از 50 درصد سطح زیر کشت کشور در معرض خطرات شدید خشکسالی قرار دارد و این مسئله زنگ خطر را برای دغدغه‌مندان بخش کشاورزی برای اهتمام بر اتخاذ راهبردهای اثرگذار در راستای مقابله با اثرات تنش خشکی به صدا درآورده است. هدف این مقاله ارائه برخی از راهبردهای زراعی، اصلاحی و فناوری‌های هوشمند پایش و کاهش اثرات تنش خشکی در گیاهان است که اثرات مثبت آن‌ها در حفظ عملکرد گیاهان مختلف در کشور به اثبات رسیده است. از جمله راهبردهای زراعی و اصلاحی مقابله با تنش خشکی در گیاهان می‌توان به تنظیم دقیق تاریخ و تراکم کاشت به کمک سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری (DSS) و مدل‌های شبیه‌ساز رشد‌و‌نمو، استفاده از ارقام اصلاح شده بخصوص ایدئوتایپ‌هایی با ویژگی‌های ریشه‌ای و روزنه‌ای مطلوب، استفاده از روش‌های پرایمینگ و پوشش‌دهی بذر، کودهای زیستی بخصوص قارچ‌های آربوسکولار میکوریزا (AMF) و باکتری‌های افزاینده رشد گیاهی (PGPR) و نیز اصلاح‌کننده‌های خاک همچون زئولیت و سوپرجاذب‌های آلی یا پلیمری اشاره نمود. همچنین امروزه فناوری‌های هوشمند آبیاری دقیق (PI) از طریق پایش مداوم دما، رطوبت و بارندگی به وسیله فناوری‌هـای پیشـرفته مختلفـی مانند اینترنت اشیاء (IoT)، شبکه‌های حسگر بی‌سـیم (WSN) و رایــانش ابــری و نیز فناوری‌های سنجش از دور هم‌چون سامانه‌های هوایی بدون سرنشین مجهز به دوربین‌های حرارتی، کمک شایان توجهی به حفظ عملکرد گیاه در مناطق مواجه با محدودیت آبی نموده‌اند. روش‌های ارائه شده با توجه به مناسب بودن آنها با سیستم کشاورزی و شرایط کشاورزان بر اساس منابع موجود (نیروی کار‌، زمین‌، و سرمایه)، و دسترسی به آن‌ها می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Agronomic and Breeding Strategies and Smart Technologies for Mitigating Drought Stress Impacts on Crop Plants

نویسنده [English]

  • Maryam Rahimi Jahangirlou
Postdoctoral Researcher in Agrotechnology, Department of Agronomy and Plant Breeding Sciences, College of Aburaihan, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

More than 50 percent of the arable land of Iran is at high risk of drought, and this has sounded the alarm for those concerned about food security to try to adopt effective strategies to deal with this issue. In this paper we aimed to present some agronomic and breeding strategies, and also smart technologies for monitoring and mitigating the drought impacts on plants, those have proved their positive effects on maintaining the yield of various plants in the country according to the numerous internal research. Accurately setting planting windows and density using decision support systems (DSS) and growth and simulation models, selecting proper cultivars, especially newly bred resistant idiotypes with desirable root and stomata characteristics, seed priming and coating methods, biofertilizers especially Arbuscular Mycorrhizal Fungi (AMF) and plant growth-promoting rhizobacteria (PGPR) and also soil modifiers and amendments such as zeolites and organic or polymeric superabsorbent are among useful agronomic and breeding strategies to maintain crop yield under drought condition. More importantly, Precision Irrigation (PI) through continuous monitoring of temperature, humidity, and rainfall using various technologies such as Internet of Things (IoT), wireless sensor networks (WSN) and cloud computing as well as remote sensing tools such as unmanned aerial systems equipped with thermal sensors have made a significant contribution to increasing plant performance in areas faced with water crisis. The proposed methods can be obtained according to their suitability with the agricultural systems and farmers' conditions based on available resources (labor, land, and affordability).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Precision Irrigation
  • Resistant Ideotypes
  • Decision Support Systems
  • Arbuscular Mycorrhizal Fungi